De vaccinatiegraad in Bulgarije is het laagst in heel Europa en dat heeft zijn weerslag op Schiedam. In totaal wonen naar schatting 2000 Bulgaren (1500 geregistreerd, 500 ongeregistreerd) in Schiedam. Ook onder die groep is de vaccinatiegraad naar schatting laag.

Chris is 19 jaar en verhuisde op 3-jarige leeftijd van Bulgarije naar Nederland. Hij laat zich niet vaccineren en staat daar niet alleen in. In de wijk waar hij woont en werkt, Schiedam-Oost, kent hij veel mensen - waaronder veel andere mensen van Bulgaarse komaf - die geen prik laten zetten. “Het vaccin doet niks. Mensen hebben er zelfs spijt van”, vertelt Chris. “Het is griep. Iedereen kan wel eens een griepje hebben. Moet ik me daarom laten vaccineren?”

Sociaal werker Serap Önal van de organisatie DOCK voert veel gesprekken met Bulgaren in Schiedam. “Zes maanden geleden was denk ik 90 procent niet gevaccineerd. Intussen hebben meer mensen zich wel laten vaccineren, vanwege bijvoorbeeld hun werk. Maar degene die zich wel hebben gevaccineerd durven zich niet daarover uit te spreken.”

“Wat heel typisch is voor veel arbeidsmigranten is dat ze zich laten informeren door media in het land van herkomst. En ook via sociale media. In Bulgarije is een enorme wildgroei aan complotverhalen”, vertelt Frank Elbers, die als freelance-journalist werkzaam is in Zuidoost-Europa en de situatie rondom corona in Bulgarije en Roemenië nauwlettend in de gaten houdt. ““Wat uniek is aan Bulgarije is dat daar vooraanstaande artsen aan het begin van de pandemie hebben gezegd dat corona maar een griepje is”, aldus Elbers.

Zigeuners

Het wantrouwen komt niet uit de lucht vallen. “Het zijn zigeuners, Roma. Ze zijn altijd buitengesloten. Ook in Bulgarije zelf worden ze niet geaccepteerd, omdat ze zigeuners zijn. Ze kunnen geen land eigen maken en andere landen maken hen ook niet eigen”, vertelt Önal. Elbers voegt zich bij die uitspraken. “De Roma hebben door de geschiedenis echt een heel sterk wantrouwen ten opzichte van de overheid ontwikkeld. Op diverse momenten in de geschiedenis zaten zij aan de verkeerde kant. Er zijn anti-Roma-maatregelen getroffen. De Turkse minderheid in Bulgarije zijn al vaker onderdeel geweest van campagnes, zelf etnische zuiveringen. Daar hebben Roma ook onder geleden in Bulgarije.”

Ook Chris ziet dat de Bulgaarse gemeenschap, sterker dan mensen met een andere etnische achtergrond, de onafhankelijkheid die past bij het zigeunerbestaan belangrijk vinden. “Wij houden ervan om meer vrijheid te hebben. We houden er niet van om onderdrukt te zijn.”

Vaccinatiecampagne

Door de maatregelen laten steeds meer mensen met een Bulgaarse afkomst zich toch vaccineren. Maar niet iedereen. “Een QR-code kan je al voor een paar tientjes kopen”, zegt Chris. Samen met de GGD zet DOCK zich in voor betere voorlichting aan de Bulgaarse gemeenschap. Er komen twee voorlichtingsbijeenkomsten in het Huis van de wijk Oost in Schiedam. “We nodigen de sleutelfiguren uit. Dat heeft meer effect dan dat wij het uitleggen”, vertelt Önal. “Het gaat erom dat zij bewust zijn van waarom zich wel of niet laten vaccineren.”