door Jarno Wagenveld

Theatergroep Apollo speelt op 27, 28 en 29 januari in het Wennekerpand, onder begeleiding van regisseur Olga Hartman, een eigen geschreven voorstelling genaamd ‘Vast’.  Het toneelstuk speelt zich af in een vrouwengevangenis. Elke acteur vertelt via een geheel eigen geschreven monoloog hoe hun personage in de gevangenis terecht is gekomen.

Al dansend komen de acteurs de zaal binnen. Één voor één nemen ze hun plek in, in de kleine ruimte die normaliter als gymzaal van basisschool het Startblok gebruikt wordt. ‘Vast’ speelt zich af in een Nederlandse vrouwgevangenis. De daders in het stuk hebben de meest verschrikkelijke dingen op hun geweten. Ondanks de verschillende achtergronden, hebben de vrouwen meer gemeen dan in eerste instantie zou lijken.

Vakkundig helpt Olga Hartman de acteurs door de repetitie van het toneelstuk heen. Hartman is regisseur en ziet hoe de acteurs stuk voor stuk hun eigen verhaal omsmelten tot een prachtig personage. Echter liep Hartman al vrij snel tegen een probleem aan toen zij werd gevraagd om de groep te begeleiden.

Het probleem heeft vooral te maken met de hoeveelheid vrouwen in de theatergroep. “Ik mocht met negen vrouwen en vier mannen spelen, maar als je naar toneelstukken gaat kijken die al bestaan dan is het best wel lastig om een toneelstuk te vinden waar negen vrouwen in spelen.” Hartman wilde geen bestaande stukken herschrijven waarin mannelijke rollen vertolkt moesten worden door vrouwen. Daarom koos Hartman ervoor om met een blanco blaadje te beginnen. De regisseur haalde inspiraties uit series als ‘Orange is the new Black’ en ‘Vis a Vis’. 

Toch wilde Hartman veel van het creatieve proces over laten aan de acteurs zelf. De acteurs moesten allemaal hun eigen personage bedenken en in een monoloog vertellen waarom hun personage in de gevangenis zit. Acteur Luc Eenman Speelt één van de bewaarders van de vrouwengevangenis. “Elk karakter heeft een monoloog”, vertelt Eenman. “Wat in mijn karakter zit is boosheid, hij is niet tevreden dat hij in een gevangenis werkt. De gevangen zitten op hun manier natuurlijk vast in de gevangenis, maar mijn karakter eigenlijk ook.”

Eenman nam tijdens het schrijven van zijn monoloog kenmerken vanuit zijn eigen leven mee. “Het was niet mijn insteek toen ik begon, maar ik denk dat er stiekem wel wat dingen van mezelf in zitten. Het stukje heel vrij willen zijn en willen dansen. Dat past ook wel bij mijzelf.”

Rode draad

Ondanks dat alle acteurs hun eigen monoloog spelen, zit er volgens Hartman zeker wel een rode draad in het stuk. “De rode draad is waarom ze in de gevangenis terecht zijn gekomen, ze vertellen allemaal waarom ze daar zitten. Eigenlijk de psychologie erachter. Bij misdadigers denken wij snel aan bruut geweld met iemand neersteken, maar vaak zit daar gewoon veel meer achter. Dat vond ik interessant voor deze voorstelling. Wat brengt nou iemand zover om een moord te plegen.”